De krantenberichten over de eurocrisis, dubbele dip, geldontwaarding, huizenprijsdalingen, pensioentekorten, prijstijgingen van grondstof en voedsel, economische crisis, bevolkingsgroei, klimaatverandering, olietekorten en dergelijke volgen elkaar erg snel op. De vraag die veelal gesteld wordt is of al deze rampspoed tijdelijk is of dat er binnen een paar jaar weer een ‘gewone’ economische groei aan komt? Is er een grote lijn te ontdekken?
De ongekende welvaartsgroei van de afgelopen 100 jaar loopt ook nog eens parallel aan zowel de bevolkingsgroei, energiegebruik, CO2-uitstoot en levensverwachting. Hebben deze negatieve berichten een relatie, is er een algemene onderliggende oorzaak? In eerdere berichten schreef ik al eens dat het soms juist moeilijker is om systemen te modelleren door meer detail toe te voegen. Onder meer door onze ‘beperkte hersencapaciteit’ is het soms juist beter om ‘het systeem’ wat van een grotere afstand te bekijken.
Albert A. Bartlett (1923-2013) Photo: University of Colorado
Een voorbeeld van een persoon die wel die afstand heeft genomen en daar op een inspirerende wijze over kan vertellen is Prof. Dr. Albert A. Bartlett. Hij heeft in 2001 een college op video opgenomen (voor een overigens schijnbaar ongeïnteresseerd publiek…) met de titel “Arithmetic, Population and Energy”. Hij heeft dit college meer dan 1600 keer gegeven en ook op internet is het al bijna drie miljoen keer bekeken. Het begint wat saai, maar na een minuut of vijf begint hij op stoom te komen.
In zijn college laat hij in een korte tijd eerst zien hoe exponentiële functies werken, maar vooral ook wat de implicatie is van het werken met exponentiële functies. Met behulp van geweldig praktische voorbeelden toont hij aan hoe weinig we als mensen van exponentiële functies begrijpen. Aansluitend gaat hij hierop verder voor de onderwerpen bevolkingsgroei en energieconsumptie.
Professor Bartlett toont dat continue duurzame groei op termijn simpelweg niet mogelijk is. Kleine groeipercentages op korte termijn (bijvoorbeeld) per jaar, leiden tot enorme groeipercentages over langere perioden. Die enorme groeipercentages over langere tijden zijn aantoonbaar onrealistisch en zullen daarmee automatisch niet kunnen. Hij voorspelt daarmee eufemistisch dat de groei van de wereldbevolking, gecombineerd met de groei van de energieconsumptie per persoon resulteert in “the greatest challenge facing humanity”.
Gebeurtenissen leidend tot een bevolkingstoename en -afname.
In een van zijn verontrustende sheets (in de 2e youtube video) toont hij diverse zaken die we als mensheid als ‘goed’ bestempelen en zaken die we als ‘slecht’ bestempelen. We zijn als mensheid continue bezig om die ‘goede zaken’ te versterken of te promoten, terwijl deze allemaal juist leiden tot groei van de wereldbevolking, en daarmee tot versnelling van de problemen. Alle slechte zaken proberen we juist te voorkomen. Alle opties voor bevolkingsafname (zie tabel hiernaast) gaan echter ten koste van het individuele belang. Volgens de speltheorie is de kans groot dat individuen geen van deze opties zullen kiezen. Maar ook overheden zullen geen van de opties aan de rechterkant aantrekkelijk vinden. Electoraal zijn ze immers voor niemand interessant (enkele uitzonderingen daargelaten). De opties zijn simpelweg niet aantrekkelijk… Met enig cynisme is zijn conclusie dat als we zelf (of overheden) geen keus maken, dat dan de natuur wel een keus maakt. Hoe dan ook zal de toekomst er weinig rooskleurig uitzien.
Dezelfde type tabel zou gemaakt kunnen worden voor energiegebruik. Hoewel momenteel duurzaamheid, klimaat en/of milieu – gerelateerde onderwerpen dagelijks in het nieuws zijn, is de vraag of we gezamenlijk (als wereldbevolking) wel voldoende de wil hebben om tot oplossingen te komen om te zorgen voor voldoende energie voor iedereen. De kans is daarmee groot dat ook op dit vlak we grote tegenstellingen en daarmee ook veel ‘onrust’ zullen zien.
Als we het college echter kritisch bekijken, dan kun je dus ook opmerken dat als we als maatschappij een status quo weten te realiseren en ook accepteren, dat er dan (mogelijk) veel meer mogelijk is.
Een persoonlijke noot is daarnaast dat het wel erg ‘vreemd’ voelt om dit artikel te hebben geschreven, ongeveer 3 maanden na de geboorte van mijn lieve dochter… Tja…
Het eerste deel van zijn college staat hieronder:
Wil je het hele college achter elkaar zien, klik dan op deze link, dan wordt het hele college achter elkaar getoond.
Op zijn eigen website vind je ook verschillende links naar het college en zijn artikelen en boeken.
