Elders gezien / Evenementen / Praktijk · 15/08/2011

Denken over risico’s

We kunnen als mensheid steeds meer. Technologie en wetenschap staan niet stil en we profieren hier dagelijks van. Maar de gevolgen van onze activiteiten lijken ook steeds groter te zijn. Voor onze energievoorziening bouwen we nucleaire installaties die bij falen een land lam kan leggen (denk Fukushima), of bouwen we dammen met grote milieugevolgen (drieklovendam). Voor onze voedselvoorziening leggen we rivieren en daarmee een heel meer droog (Aralmeer). Om efficiënter voedsel te produceren worden met name in de VS gewassen gekloond, waarbij niet alle gevolgen in kaart kunnen worden gebracht.

Van veel activiteiten is uitstekend na te gaan wat de gevolgen zullen zijn. We hebben allerlei methoden bedacht (contextanalyse, foutenbomen, systeemanalyse, multicriteria analyse) die ons kunnen helpen om afwegingen te maken bij het ontwerp van systemen op zulke grote schaal.  Maar hoe goed we ook kunnen modelleren, steeds vaker krijgen we door dat activiteiten op dergelijke schaal veel complexer zijn dan we in eerste instantie dachten. De werkelijkheid is nauwelijks in gemodelleerde systemen te vatten.

Denken over risico’s zou je in dergelijke gevallen kunnen beschouwen als een aanvulling op de systeemontwerpen. Risico’s zijn immers gebeurtenissen die we ongewenst vinden, maar die we niet exact kunnen inschatten. Soms is de kans van optreden onduidelijk, in andere gevallen zijn de gevolgen niet te voorspellen. Door na te denken over risico’s en de beheersing ervan kunnen we hopelijk maatregelen nemen die de kans van optreden of de gevolgen kunnen reduceren. Doen we dit wel goed en systematisch? Wie zou dat moeten doen?  Wie heeft welke verantwoordelijkheid? Wie moet er met de uitkomst aan de slag?

Hieronder een paneldiscussie waarin Vijaj Vaitheeswaran van The Economist in gesprek is met:

Ze praten over hoe zij denken over hoe er wordt nagedacht over risico’s op hun vakgebied en over hoe er gedacht wordt over het beheersen van de gevaren. Persoonlijk vind ik met name Nathan Wolfe interessant (vanaf 10:00). Hij gaat onder meer in op creatieve maatregelen om data te verzamelen, om zo beter en vroegtijdiger de kansen en gevolgen te detecteren.

Hoe actief zijn wij met vroegtijdige detectie? Of stoppen we liever vlak nadat de eerste analyse op papier staat? Loont het om te blijven monitoren en inspecties te blijven doen? Wat levert monitoring op? Tegen welke kosten? Dit is het onderwerp waar we momenteel binnen Iv-Infra onderzoek naar doen in de (natte) GWW sector. Dit najaar (2011) kunnen we er meer over zeggen.