Eigen Artikelen / Organiseren · 24/08/2014

Deming, Systems Engineering en Verbeteren

Als je (jezelf) wilt verbeteren, dan is herhaling het sleutelwoord. Leren van fouten en nog een keer proberen. Net zo lang tot je er 10.000 uur aan hebt besteedt. Na zo veel uur heb je de kunst waarschijnlijk wel onder de knie. Die herhaling is de basis voor allerlei management- en technische methodieken: Deming, RISMAN, Six Sigma en SE. In deze post ga ik Deming en het V-model van Systems Engineering integreren. Mijn doel is om de ontwerpcyclus en verbetering duidelijker weer te geven.

Deming Circle

De cyclus die bedacht is door William Edwards Deming (1900-1993), beschrijft vier activiteiten die zorgen voor een verbetering van kwaliteit. Het cyclische karakter zorgt ervoor dat die kwaliteitsverbetering continu onder de aandacht is. De vier activiteiten zijn:

  • PDCA_Cycle.svgPLAN : Stel een doelstelling vast en bedenk een plan op om een output te realiseren.
  • DO : Voer het plan uit.
  • CHECK : Meet het resultaat en toets deze met de vastgestelde doelstellingen en gewenste output.
  • ACT : Evalueer de toetsresultaten (bepaal de oorzaken van de eventuele verschillen) en neem een besluit: voer een verbetering door of juist niet.

De Deming circle (ook wel PDCA-circle genoemd) is met name bekend geworden, door de introductie van de ISO-9001. Vrijwel iedereen binnen een ‘ISO-gecertificeerde’ onderneming kent dit model. In deze norm staat onder andere dat het kwaliteitsbeleid (en de processen) op papier moeten staan en moet dit beleid bekend zijn bij alle medewerkers. De organisatie zorgt voor het verhogen van de klantentevredenheid, door o.a. te voldoen aan de eisen en wensen van de klanten. Daarnaast moet de organisatie de bedrijfsprocessen beheersen, verbeteren en dit tevens kunnen aantonen. Het basisprincipe is dat door steeds de processen te verbeteren, klanten tevredener worden, en dat is profijtelijk voor de organisatie zelf.

Gelijksoortige cycli

Er zijn in de loop van de jaren allerlei verbeter-cycli uitgedacht:

De Deming-circle is afgeleid van de inductieve wetenschap, met het empirisme als filosofische stroming. In de empirische wetenschap wordt kennis ontwikkeld middels de generieke cirkel: hypothese – experiment – evaluatie. Bij de evaluatie zijn er twee mogelijkheden: de hypothese wordt bevestigd, of ontkracht. Als de hypothese niet correct blijkt te zijn, zal er een nieuwe hypothese worden geformuleerd.

Deming staat bijvoorbeeld aan de basis van de RISMAN-methodiek: Risicoanalyse – Beheersmaatregelen kiezen – Maatregelen uitvoeren – Evaluatie – Actualisatie van de risicoanalyse.

De leer-cyclus van Kolb geeft aan dat efficiënt leren (dat leidt tot een duurzame gedragsverandering), het resultaat is van het cyclisch doorlopen van een proces waarbij een viertal fasen worden doorlopen:  Concreet ervaren – Waarnemen en overdenken (reflecteren) –  Abstracte begripsvorming – Actief experimenteren. Herken je Deming?

Ook de Six-Sigma Cyclus gaat over het verbeteren van de resultaten (van processen) door de oorzaken van defecten te ontdekken en te verwijderen. Gedacht hierbij is met name door de variatie van processen te verminderen. Het van Deming afgeleide proces is hier: Define (definieer het probleem) – Measure (meet de benodigde gegevens) – Analyze (analyseer het probleem) – Improve (implementeer verbeteringen) – Control (controleer, beheers en borg het verbeterde proces).

In de Systems Engineering is een dergelijke cyclus ook te ontdekken: AnalyseSpecificatie – ontwerpverificatie. Als het ontwerp voldoet aan de specificatie wordt het ontwerp verder gedetailleerd, zo niet, dan zal het ontwerp (of de eisen) aangepast moeten worden. Als het ontwerp eenmaal gereed is, zal het vanuit componenten opgebouwd worden tot systeem. En ook daar vindt per ‘laag’ een controle/check plaats: alleen als alles voldoet zal er verder gebouwd worden, zo niet, dan zal geanalyseerd worden hoe het productieproces verbeterd kan worden.

V + O = SE-Spiraal

De Systems Engineering-activiteiten worden vaak weergegeven in een V-vorm. Er zijn vele varianten door mensen bedacht… Ik denk echter dat de V-vorm niet goed uitlegt wat er gebeurd binnen SE. Ik denk dat er per ontwerpfase een ontwerpcyclus doorlopen wordt. Die ontwerpcyclus zorgt voor de verbetering en verdieping van het ontwerp. Door de V, te combineren met de Deming-circle, krijg je een afgeleide van beide: een spiraal-vorm.

DemmingEnSE-2

Ik heb de belangrijkste SE-stappen (in de GWW sector) in de SE-spiraal gezet. Per project zullen de aantallen omwentelingen verschillen, maar ik heb voor de herkenning, de standaard ontwerpfasen erin geplaatst: Schetsontwerp (SO), Voorlopig Ontwerp (VO), Definitief Ontwerp (DO) en Uitvoeringsontwerp (UO). Aan de rechterkant staan ter illustratie de verschillende type testen die uitgevoerd zouden kunnen worden. Factory Acceptance Test (FAT), Site Acceptance Test (SAT), Site Integration Test (SIT).

Nu draait het in SE natuurlijk niet alleen om het verder detailleren van een ontwerp. De belangrijkste verschillen van Systems Engineering ten opzichte van traditioneel ontwerpen zijn wat mij betreft ten eerste de integraliteit van het ontwerpen door de analyse van relaties tussen elementen. Het tweede grote verschil betreft de vastlegging van de toeting van het ontwerp aan eisen en wensen.

De verificatie is duidelijk zichtbaar in het model en letterlijk weergegeven. Voorafgaand aan een ontwerp wordt een specificatie gemaakt; een overzicht van eisen en wensen waar iets aan dient te voldoen. Als het ontwerp eenmaal gereed is, zal het ontwerp per afzonderlijke eis worden getoetst. Bij traditioneel ontwerpproces vind toetsing vaak impliciet en minder gestructureerd plaats.

De integraliteit is weergegeven middels de analyse en de specificatie per fase. Bij de analyse van een ontwerp kunnen allerlei soorten van modellering worden toegepast: naast de SBS kunnen dit bijvoorbeeld zijn: Tijd-weg-diagrammen, Netwerk diagrammen, Functionele diagrammen (FFBD en FAST), “Praat plaatjes”, Context diagrammen, operationele scenario’s, etc.

Vragen aan jou

Wat denk jij, is in bovenstaand plaatje de ‘kwaliteitsverbetering te herkennen? Is het gelukt om Deming in het V-model te plaatsen? Wordt het SE-proces hier duidelijker van, of is dit een jammerlijk mislukte poging, door iets simpels juist complex te maken? Heb ik het V-model verbeterd?

%d bloggers like this: