Stel je voor, je bent een projectontwikkelaar of gemeente en je wilt een gebouw renoveren om het duurzamer te maken en beter aan te laten sluiten bij de behoeften van de gemeenschap. Maar wat als er een nest van beschermde vogels in de gevel zit? Wie behartigt dan hun belangen? Anders gezegd, wat doe je als je beter wilt samenwerken met de natuur? Dan kun je een Zoöperatie starten!
Wat is een Zoöp?
Het Zoöp-model is een revolutionair organisatiemodel dat de belangen van alle vormen van leven, zowel menselijk als niet-menselijk, behartigt. Door de stemmen en belangen van niet-menselijk leven te integreren in de besluitvorming van organisaties, zorgt Zoöp ervoor dat alle zoë (Grieks voor ‘leven’) vertegenwoordigd zijn. Met Zoöp wordt de stem van de natuur gehoord en wordt een evenwichtig en houdbaar evenwicht tussen mens en natuur bereikt.
Het Nieuwe Instituut heeft, samen met ecologen, filosofen, kunstenaars, ondernemers en juristen, onderzoek gedaan naar een manier om de positie van niet-menselijk leven binnen onze menselijke samenlevingen te versterken. Dit heeft geleid tot het idee van Zoöp, dat in tegengestelde richting werkt tegen het menselijke kader waarin de natuur vooral wordt uitgebuit zonder iets terug te geven. Zoöp stimuleert ecologische heropleving en biedt tegenwicht, wat de kwaliteit van leven voor alle levensvormen, inclusief de mens, zal verbeteren. Het woord Zoöp is afgeleid van de Griekse woorden “zoë” (leven) en samenwerking of coöperatie, en benadrukt daarmee de samenwerking tussen alle vormen van leven.
Hoe werkt het?
Op welke manier gaat dat precies in zijn werk? Volgens Het Nieuwe Instituut gaat dat als volgt: Stel, je bent een organisatie en je wilt de belangen van niet-menselijk leven integreren in je besluitvorming. Dan reserveer je simpelweg een plek in je organisatie voor een vertegenwoordiger van niet-menselijke levensvormen. Deze onafhankelijke expert, zal als ‘Spreker voor het Leven’ ervoor zorgen dat de belangen van niet-menselijk leven worden meegenomen in de beslissingen van de organisatie.
Samen met de Spreker voor de Levenden doorloopt de Zoöp jaarlijks een proces om het regeneratieve gehalte van de organisatie te bepalen. Op basis daarvan worden interventies gepleegd die de kwaliteit van leven van de hele Zoöp bevorderen.
Qua structuur verandert er eigenlijk niets. De organisatie blijft in alle andere opzichten hetzelfde werken, maar er is slechts een vertegenwoordiger toegevoegd die verder kijkt dan de belangen van de mens. En juist in die eenvoud ligt volgens de onderzoekers de kracht van het model: vrijwel elke organisatie kan als Zoöp aan de slag en direct bijdragen aan de heropleving van de natuur. Juristen hebben ervoor gezorgd dat het Zoöp-model naadloos in bestaande organisatiestructuren kan worden geïntegreerd.
Wie doen er mee?
Tot dusver hebben ongeveer twintig organisaties aangegeven de eerste stappen te willen zetten in de implementatie van het Zoöp-model om hun ecologische voetafdruk te verminderen. Deze organisaties in ontwikkeling, ook wel proto-Zoöps genoemd, zijn momenteel bezig met het verkennen van de mogelijkheden en delen de kennis die ze daarbij opdoen met elkaar en met het Zoönomisch Instituut. Dit resulteert in een uitgebreid netwerk van relevante informatie. Het Nieuwe Instituut was de eerste organisatie die het Zoöp-model toepaste. Wie volgt?
